Thuốc kinh nghiệm chữa trĩ - mạch lươn

Hỏi:

Tôi bị trĩ, đã bị biến chứng thành bệnh mạch lươn. Đi khám bác sĩ nói phải vào bệnh viện mổ. Do kinh tế eo hẹp, tôi chưa gom đủ tiền để đi bệnh viện. Trong thời gian chờ đợi, mong được "Thuốc vườn nhà" mách giúp, có vị thuốc Nam nào rẻ tiền, dễ kiếm có thể kiềm chế hay chữa khỏ bệnh này được không?

Nguyễn Thị Mai, Yên Lập, Phú Thọ

Đáp:

Bệnh "mạch lươn" bạn hỏi, trong y học gọi là "bệnh rò hậu môn". "Mạch lươn" hay "lỗ rò" thực ra là những đường thông bất thường (bệnh lý), giữa ống hậu môn và mặt da ở vùng hậu môn. Bệnh do các khe và nhú trong ống hậu môn bị nhiễm trùng, mưng mủ, viêm loét, sau đó phá miệng và thông ra mặt ngoài da vùng cạnh hậu môn.

Triệu chứng chủ yếu của bệnh là đau, ngứa, mủ chảy ra từ các lỗ rò, một số trường hợp còn kèm theo phát sốt, kém ăn, người gầy dần.

Trong Đông y, bệnh mạch lươn - rò hậu môn, gọi là "Trĩ lậu".

Trong dân gian và Đông y có nhiều vị thuốc và bài thuốc có tác dụng khống chế bệnh mạch lươn khá tốt. Tuy nhiên, tốt nhất bạn nên tìm đến phòng khám Đông y có uy tín, để được thăm khám và chỉ dẫn dùng thuốc cụ thể.

"Thuốc vườn nhà" xin giới thiệu 2 bài thuốc kinh nghiệm dưới đây, để bạn tham khảo:

    (1) Thuốc dùng trong: Dùng cây "thồm lồm gai" 20-30g, lòng lợn lượng thích hợp; lòng lợn làm sạch, cùng thồm lồm gai hầm chín, ăn ngày 1 lần; dùng theo từng liệu trình 7-10 ngày, giữa các liệu trình nghỉ dùng thuốc 3-4 ngày.

    "Thồm lồm gai" còn có tên là "rau sông chua dây", "rau má ngọ", "giang bản quy", "hổ thiệt thảo", ... tên khoa học là Polygonum perfoliatum L., thuộc họ Rau răm (Polygonaceae).

    Cây mọc hoang ở khắp những nơi ẩm thấp, đồng bằng cũng như vùng cao đều có. Để làm thuốc, thường dùng toàn cây, một số trường hợp chỉ dùng lá hoặc rễ.

    Thồm lồm gai là một loại cỏ sống lâu năm, thân bò hay leo, có gai quặp xuống. Lá 3 cạnh, hình tam giác cân, dài 4-6cm, rộng 6-8cm; cuống lá dài 1-2cm, mép lá nguyên hay có gai. Chân gai nở rộng ra. Phía dưới làm thành bẹ rộng, bao quanh thân. Bẹ chìa hình lá bao quanh thân, trông như thân chui qua lá, do đó trong tên khoa học có chữ "perfoliatum" (nghĩa là "chui qua lá"). Hoa mọc thành bông ở ngọn (tận cùng), ngắn, cũng có bẹ chìa như lá; cuống dài và có gai nhọn; hoa nhỏ màu trắng hoặc xanh nhạt. Quả có 3 rãnh dọc, khi chín có màu đen.

    (2) Thuốc dùng ngoài: Dùng lá thông đuôi ngựa 50-100g, nấu lấy nước đặc, đổ vào chậu, chờ cho bớt nóng, ngâm hậu môn khoảng 30 phút; ngày ngâm 1-2 lần. Nếu không có lá thông đuôi ngựa, có thể dùng nhựa thông 15-20g, hòa vào nước nóng cho tan đều rồi ngâm.

    Thông đuôi ngựa còn gọi là "mã vĩ  tùng", "thông hai lá", "sơn tùng", "thanh tùng", "thiết giáp tùng", ... tên khoa học là Pinus massoniana Lambert., thuộc họ Thông (Pinaceae).

    Thân có vỏ nứt, mảnh tán dày, dựng đứng, lá xếp thành từng đôi ở đầu các cành ngắn. Cây có hình dạng gần giống cây thông nhựa, nhưng cho ít nhựa hơn, thường mọc xen kẽ với cây thông nhựa (loại thông cho nhiều nhựa, tên khoa học là Pinus merkusii Jungh et De Vries).

Lương y HUYÊN THẢO