Tác dụng chữa bệnh của bèo cái

Trả lời câu hỏi: "Tôi nghe nói, bèo cái cũng là một vị thuốc. Xin "Thuốc vườn nhà" cho biết bèo cái có thể dùng để chữa bệnh gì và cách dùng như thế nào?" của bạn Trần Văn Qúy, gửi sau khi đọc bài viết "Bèo cái chữa sạm da, mụn trứng cá" đăng trên mục "Mỹ phẩm từ thiên nhiên" ngày 07/11/2011.

Bèo cái

Bèo cái là thứ rất quen thuộc với người nông dân và cũng là vị thuốc rất thông dụng trong Đông y. Bèo cái trong Đông y thường gọi là "phù bình", "phù bình thảo", "thủy phù liên", ...

Trong Đông y: Bèo cái được xếp vào loại thuốc "tân lương giải biểu", cùng với các vị thuốc như bạc hà, lá dâu tằm, hoa cúc, sắn dây, mạn kinh tử... là những vị thuốc có vị cay, tính mát; dùng để chữa sốt, kèm theo ghê gió lạnh, họng khô miệng khát, do cảm phải ngoại tà phong nhiệt. Ngoài ra còn dùng để chữa các chứng mắt đỏ chảy nhiều nước mắt, họng sưng đau, ban sởi không mọc được ra ngoài và các chứng ho do phong nhiệt.

Về mặt dược tính: Bèo cái có vị cay, tính lạnh; vào các kinh Phế và Bàng quang. Có tác dụng làm ra mồ hôi để giải cảm (phát hãn giải biểu), lợi thủy tiêu thũng, thấu chẩn chỉ dương (làm cho ban chẩn mọc ra ngoài và chống ngứa).

Để dùng làm thuốc, có thể thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất vào mùa hạ, lúc cây có hoa. Có thể dùng tươi hoặc phơi khô dùng dần.

Xin giới thiệu một số ứng dụng cụ thể:

    (1) Chữa cảm phải khí nóng đầu mặt sưng ngứa, đau mắt, khắp mình nổi mẩn ngứa hoặc sưng phù: Bèo cái bỏ rễ, bạc hà, kinh giới - mỗi thứ một nắm (khoảng 30g), sắc nước uống và xông rửa.

    (2) Chữa hen suyễn: Bèo cái 100g cắt bỏ rễ, bỏ lá vàng, rửa nhiều lần bằng nước cho thật sạch; cuối cùng có thể rửa một lần bằng nước  muối. Vẩy cho ráo nước giã nhỏ trong cối, vắt lấy nước, thêm nước lọc và xirô chanh cho vừa đủ ngọt và đủ 100ml. Ngày có thể uống 2 lần, mỗi lần một liều như trên. Thường sau khi uống 10 ngày cơn hen suyễn đã bớt, uống liên tục trong vòng 2 tháng có khi tới 3 tháng. Khi mới uống có thể thấy ngứa cổ trong vòng 10 phút, nhưng sau quen dần và hết ngứa (theo Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam).

    (3) Chữa trĩ ngoại (lòi dom): Dùng bèo cái nấu nước xông, rửa; đồng thời giã lá bèo cái đắp vào chỗ đau (theo Nam dược thần hiệu).

    (4) Chữa phù thũng mới phát: Dùng bèo cái một nắm (30g), sắc nước uống (theo Nam dược thần hiệu).

    (5)Chữa viêm thận cấp tính: Bèo cái 60g, đỗ đen 30g, sắc nước uống trong ngày (theo Trung thảo dược tân y liệu pháp tư liệu tuyển biên).

    (6) Chữa eczêma: Số lượng bèo cái tùy theo nơi chữa to hay nhỏ, đem về rửa sạch bằng nước thường 3-4 lần, thêm ít muối giã nát, đắp cả nước lẫn cái lên chỗ bị eczêma. Thường chỉ đắp một hai lần chỗ mẩn không chảy nước nữa và điều trị trong vòng 7-10 hôm là khỏi hẳn. Đồng thời với việc đắp ngoài có thể uống những thang thuốc giải độc có hoa kim ngân, bồ công anh, ... (theo Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam).

Lương y HƯ ĐAN