Cách sử dụng đậu xanh để giải độc

Hỏi:

Tôi nghe nói, đậu xanh có tác dụng giải độc rất tốt. Nhưng chưa biết phương pháp sử dụng như thế nào, và khi sử dụng đậu xanh cần chú ý những vấn đề gì? Rất mong "Thuốc vườn nhà" tư vấn giúp.

Xuân Lãm, Hòa Bình

Đáp:

Theo Đông y:

    - Hạt đậu xanh (lục đậu): Có vị ngọt, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt, ích khí, tiêu thử, lợi thủy, giải độc.

    - Vỏ hạt đậu xanh (lục đậu y): Có vị ngọt, tính hàn; có tác dụng giải độc, tiêu thũng, giải thử, trừ phiền, trừ màng mộng ở mắt.

Từ xưa dân gian và Đông y thường sử dụng đậu xanh liền cả vỏ, để chữa trị các chứng bệnh do nhiệt độc gây nên, như cảm nắng, say nắng, sốt, phiền khát, mụn nhọt lở loét. Và đặc biệt là, để giải độc khi ngộ độc thuốc, nấm độc hoặc thức ăn nhiễm độc.

Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy: Các protein, tanin và các hợp chất flavone trong đậu xanh có thể kết hợp với thủy ngân, arsenic (As), chì (Pb), một số hợp chất trong phân hóa học, tạo thành các hợp chất trầm tích. Vì vậy, có thể làm giảm độc tính, do dạ dầy khó hấp thu các hợp chất có độc tính đó hơn.

Trên lâm sàng, khi bị trúng độc nông dược, kim loại nặng, ... người ta thường nấu đậu xanh cho bệnh nhân ăn hoặc nghiền mịn đậu xanh pha nước cho uống; có kết quả giải độc rất tốt.

Một số cách sử dụng đậu xanh để giải độc:

    (1) Bị trúng độc thực phẩm: Đậu xanh 30-120g, ngâm nước, nghiền mịn, gạn lấy nước uống từng bát lớn.

    (2) Trúng độc nông dược và nấm độc: Đậu xanh 4 phần, cam thảo 1 phần; sắc nước, uống liên tục từng bát lớn.

    (3) Trúng độc chì: Đậu xanh 120g, cam thảo 15g; sắc nước, chia 2 phần uống trong ngày; uống liên tục trong 15 ngày (1 liệu trình). Nói chung sau 2 liệu trình thì khỏi bệnh. Trong quá trình điều trị nếu có điều kiện uống bổ sung Vitamin C càng tốt.

Khi sử dụng đậu xanh để giải độc cần lưu ý: Đậu xanh (và các loại hột ngũ cốc khác), ngoài vỏ quả (đã được loại bỏ khi thu hoạch) còn có phần "vỏ lụa" bao bọc quanh "hạt" (thực chất là lá mầm). Phần vỏ lụa này có chứa rất nhiều loại hoạt chất sinh học, khi sử dụng không nên loại bỏ. Trong phần vỏ lụa màu xanh lục của đậu xanh có chứa nhiều sinh tố, khoáng chất, cũng như các hoạt chất sinh học khác, bao gồm cả một số flavonoid có tác dụng kiềm chế sự lão hóa và chống ung thư. Do đó khi sử dụng đậu xanh, nhất là sử dụng với mục đích giải độc, nên sử dụng cả vỏ. Nếu đãi bỏ vỏ, sẽ làm mất đi một lượng lớn dưỡng chất và hoạt chất quan trọng, nhất là những chất có tác dụng giải độc.

Lương y HUYÊN THẢO