Loạn khuẩn, rối loạn tiêu hóa

Hỏi:

Đề nghị "Thuốc vườn nhà" giới thiệu cho tôi bài thuốc chữa bệnh: Loạn khuẩn, loạn tiêu hóa, tim yếu. Tôi đã bị bệnh 2 năm nay, uống thuốc Tây không đỡ, ăn uống rất khổ sở, mấy tháng gần đây hao mất 7kg, ...

Phùng Bích Nga, Hùng Vương, Phúc Thọ

Đáp:

Đông y cho rằng, Tỳ Vị là gốc của hậu thiên. Nghĩa là, Tỳ Vị (chức năng tiêu hóa, hấp thụ thức ăn) kiện toàn, thì các cơ quan khác trong cơ thể cũng sẽ hoạt động tốt. Bạn nói tim cũng bị yếu, nhưng theo chúng tôi nghĩ, trước mắt cần tập trung khắc phục tình trạng rối loạn tiêu hóa. Một khi hệ tiêu hóa không còn trục trặc, thì chức năng tuần hoàn (tim) cũng sẽ cải thiện.

Trong Đông y cổ truyền, không có loại bệnh có tên là "rối loạn vị khuẩn đường ruột". Nhưng trong Đông y, có rất nhiều vị thuốc và bài thuốc, có tác dụng điều hòa và tăng cường chức năng tiêu hóa, có thể sử dụng để chữa trị chứng bệnh mà Y học hiện đại xác định do "rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột" gây nên.

Các nghiên cứu hiện đại cho thấy, những vị thuốc mà Đông y thường dùng để chữa các chứng bệnh Tỳ Vị có chứa những loại men tiêu hóa, hoặc có tác dụng kích thích sự sản sinh các loại khuẩn hữu ích trong đường ruột.

Ví dụ, trong "mạch nha", "cốc nha", "túc nha", "thần khúc" đều có hàm lượng lớn các loại men quan trọng nhất như men amylase (phân giải chất bột), sucrase (chuyển hóa các chất đường về dạng dễ hấp thu), lipase (phân giải chất béo) và protease (phân giải chất đạm). Hay như, vị thuốc "sơn tra" có tác dụng trợ giúp tiêu hóa các món thịt là vì có hàm lượng lớn nem lipase; vị thuốc "lai phục căn" giúp tiêu các loại ngũ cốc vì chứa nhiều men amylase, ...

Để khắc phục tình trạng rối loạn tiêu hóa do rối loạn vi khuẩn đường ruột, bạn có thể sử dụng thử một số vị thuốc, bài thuốc dưới đây:

    (1) Dùng mầm thóc (túc nha): Để có mầm thóc dùng làm thuốc, bạn chỉ cần đãi thóc cho sạch hết đất cát, ngâm nước cho ẩm, sau đó ủ kín, thỉnh thoảng tưới nước để giữ ẩm đều, sau vài ngày hạt thóc nảy mầm, khi nào một số mầm bắt đầu xanh thì lấy ra phơi nắng cho khô, tán nhỏ, sảy hết trấu, cất vào lọ nút kín dùng dần. Mỗi ngày dùng 10-15g, chia thành 2-3 lần, hòa với nước đun sôi uống; hoặc dùng nước chiêu bột thuốc. Mầm thóc (túc nha) có chứa nhiều loại men - như đã nói ở trên, có thể giúp tiêu hóa các loại thức ăn, đặc biệt là những loại có nhiều tinh bột, có tác dụng bồi bổ rất tốt cho những người ăn uống kém tiêu, không muốn ăn.

    (2) Dùng sơn tra: Từ xưa, sơn tra vẫn được coi là vị thuốc không thể thiếu, để hỗ trợ chức năng tiêu hóa, nhất là tiêu hóa các loại thịt. Lý Thời Trân đã từng phát hiện: Trộn vài trái sơn tra vào thịt gà già, dai và cứng, thì thịt gà sẽ chóng nhừ hơn. Từ đó có thể thấy rõ tác dụng tiêu nhục tích (thịt tích trệ) của trái sơn tra. Cụ thể, có thể dùng sơn tra như sau:

        - Dùng sơn tra 100g, sắc kỹ với nước, ăn dần sơn tra và uống dần nước thuốc. Chuyên dùng chữa trị chứng đầy bụng khó tiêu do ăn nhiều thịt.

        - Dùng sơn tra 20g, mạch nha 20g, sắc nước uống trong ngày. Hoặc dùng: sơn tra 20g, chỉ xác 12g, hậu phác 8g; sắc kỹ với nước, chia 3 lần uống trong ngày. Có tác dụng chữa bụng đầy, ăn uống không tiêu, ợ hơi, hoặc ăn vào nôn ngược trở lại.

        - Dùng Sơn tra nguyên cả hạt, đốt thành than, nghiền thành bột mịn; ngày dùng 3 lần, mỗi lần 6g, hòa với nước cơm uống. Có tác dụng chữa viêm ruột, đại tiện xuất huyết.

    (3) Bảo hòa hoàn: Nếu có điều kiện, bạn có để đến các hiệu thuốc Đông dược, cân bài thuốc "bảo hoà hoàn", thành phần gồm: sơn tra 10g, thần khúc 12g, lai phục tử 10g, trần bì 10g, bán hạ 10g, phục linh 10g, liên kiều 10g; sắc nước uống trong ngày. Hoặc có thể cân thuốc theo tỷ lệ trên, sấy khô, tán thành bột mịn dùng dần; ngày uống 2-3 lần, mỗi lần 10-15g bột thuốc. Bài thuốc này có tác dụng rất tốt đối với những trường hợp thức ăn tích trệ, ỉa chảy, bụng trướng đau, hơi ợ ra như mùi trứng ung, đầu vã mồ hôi, ...

Lương y HUYÊN THẢO