Cao huyết áp thể bệnh nào thì dùng hoa cúc?

Hỏi:

Tôi đọc báo thấy nói, hoa cúc có tác dụng chữa hoa mắt chóng mặt rất tốt. Nhà tôi có trồng mấy chậu cúc, tôi bị cao huyết áp đã từ nhiều năm và cũng thường hay bị chóng mặt. Đề nghị "Thuốc vườn nhà" cho biết có dùng cúc để chữa được không? Cách sử dụng cụ thể thế nào? Mong được hướng dẫn cho biết.

Nguyễn Thanh, Thanh Hà, Hải Dương

Đáp:

Cúc là loại hoa được xếp trong bộ "tứ quân tử" (Tùng - Trúc - Cúc - Mai); cũng là một vị thuốc rất cổ trong Đông y và tới nay vẫn rất thông dụng, do có nhiều tác dụng quan trọng đối với các bệnh của xã hội hiện đại.

Theo Đông y: Hoa cúc có vị cay ngọt đắng, tính hơi lạnh. Có tác dụng sơ tán phong nhiệt, bình ức can dương, thanh can minh mục, thanh nhiệt giải độc. Chủ trị cảm mạo phong nhiệt, can dương thượng cang, ôn bệnh sơ khởi, ...

Trong Đông y, bệnh cao huyết áp được chưa thành nhiều thể bệnh (còn gọi là "chứng hình", "loại hình", ...), như "Can dương thượng cang", "Can thận âm hư", "Đàm thấp nội trở", "Ứ huyết nội đình", ...

Nếu thể bệnh của bạn thuộc loại hình "Can dương thượng cang", thì sử dụng hoa cúc là rất hợp lý. Với các thể bệnh khác, nói chung nên sử dụng những loại thuốc khác.

Biểu hiện chủ yếu của thể bệnh "Can dương thượng cang" là chóng mặt, hoa mắt, đầu trướng đau, phiền táo, dễ nổi giận, đêm ngủ không yên giấc, hoặc đau hai mạng sườn, mặt đỏ, miệng khô đắng; đại tiện bí kết, nước tiểu vàng; chất lưỡi đỏ rêu lưỡi vàng mỏng, ...

"Thuốc vườn nhà" xin giố thiệu một số cách sử dụng cụ thể, từ đơn giản đến phức tạp dần:

    (1) Dùng hoa cúc 5-10g; hãm nước sôi như pha trà, uống trong ngày.

    (2) Dùng hoa cúc 5-10g, trà búp 3-5g; hãm nước sôi như pha trà, uống trong ngày.

    (3) Dùng hoa cúc 10-15g, gạo tẻ 50-100g; gạo tẻ nấu cháo, khi chín cho hoa cúc đã tán bột vào trộn đều, đun thêm một chút là được; chia ra ăn 2 lần sáng tối.

    (3) Dùng hoa cúc 10-15g, sơn tra 15-20g; nấu hoặc hãm nước sôi uống thay trà trong ngày; khi uống có thể thêm đường kính.

    (4) Dùng cúc hoa, kim ngân hoa - mỗi thứ 10-15g; nếu xơ vữa động mạch thêm sơn tra 12g; nếu đầu choáng váng nhiều thêm tang diệp (lá dâu tằm) 12g; tất cả trộn đều, chia làm 4 phần pha trà uống trong ngày; mỗi lần hãm nước sôi 10-15 phút, hãm 2 nước thì bỏ bã, thay trà mới.

    Một nghiên cứu, tiến hành quan sát 46 trường hợp; sau 3-7 ngày triệu chứng đau đầu, choáng váng, mất ngủ bắt đầu giảm. Có 35 trường hợp huyết áp đã hạ xuống mức bình thường; số còn lại sau 10-30 ngày các chứng trạng cũng cải thiện ở mức độ nhất định.

Lương y HUYÊN THẢO