Cá ngựa có ích với cả nam và nữ

Hỏi:

Tôi là bạn đọc thường xuyên của thuocvuonnha.com, tôi rất hoan nghênh quý báo đã phổ biến những kinh nghiệm quý trong cuộc sống cho mọi người cùng biết. Tôi xin quý báo cho biết tác dụng của cá ngựa tươi ngâm rượu, cách ngâm, thời gian ngâm, ngâm chung với vị thuốc gì để có hiệu quả tốt?

Nguyễn Trung, Hoài Đức, Hà Tây

Đáp:

Cá ngựa trong Đông y gọi là "hải mã", còn có tên là "hải long", "thủy mã", ... tên khoa học là  Hippocamphus sp.

Cá ngựa có quanh năm nhưng nhiều nhất vào các tháng 8-9. Khi bắt được cá ngựa, người ta bỏ ruột, uốn đuôi cho cong rồi phơi khô. Chọn những con to nhỏ bằng nhau rồi buộc thành từng cặp 2 con - coi như đó là một đôi đực cái, nhưng thực tế chưa chắc đã phải.

Tác dụng làm thuốc của cá ngựa được ghi lại sớm nhất trong bộ sách Bản thảo cương mục thập di của Triệu Học Mẫn (1765).

Theo Đông y: Cá ngựa có vị ngọt mặn, tính ấm, vào 2 kinh Can và Thận. Có tác dụng bổ thận tráng dương, điều khí hoạt huyết, tán kết tiêu thũng. Chủ trị dương nuy (liệt dương) do thận dương hư, tảo tiết (xuất tinh sớm), di tinh, hen suyễn do thận hư, thần kinh suy ngược, phụ nữ khó đẻ, đinh nhọt sưng đau, đòn ngã chấn thương.

Theo các  nghiên cứu về dược lý hiện đại, cá ngựa có tác dụng:

    - Chống lão suy (làm chậm qúa trình lão hóa của cơ thể).

    - Chống huyết khối, do đó có tác dụng phòng ngừa nghẽn tắc huyết quản.

    - Có tác dụng giống như kích thích tố sinh dục. Đối với nam giới có tác dụng tăng lượng tinh trùng và hoạt tính của tinh trùng. Đối với nữ giới làm tăng trọng lượng tử cung và buồng trứng.

Liều dùng: Ngày dùng 4-12g, dưới dạng thuốc sắc hoặc sấy khô vàng một đôi cá ngựa tán nhỏ rồi dùng dưới dạng bột hoặc dưới dạng thuốc viên.

Nghi kỵ: Hải mã thích hợp với các chứng suy nhược do thận dương hư. Phụ nữ đang có thai, người đang bị sốt do cảm mạo và có chứng "âm hư hỏa vượng" theo phân loại của Đông y thì không nên dùng.

Theo sách "Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam" của cố Giáo sư Đỗ Tất Lợi: Trong dân gian, người ta coi cá ngựa là một vị thuốc bổ, có tác dụng kích thích và giúp cho sự giao cấu được lâu. Thường dùng cho người già yếu, thần kinh mệt yếu, tán bột cho uống. Còn có thể chữa đau bụng, phụ nữ trong khi đẻ mệt yếu, thai ra khó. Để chữa nam giới liệt dương, nữ giới không có con, có thể dùng bài thuốc kinh nghiệm trong nhân dân: Hải mã một đôi, sấy khô, tán bột. Ngày uống 3 lần mỗi lần 1g. Dùng rượu mà chiêu thuốc.

Cách chế rượu cá ngựa tươi: Cá ngựa chỉ cần mổ bỏ ruột, sau đó để cả con đem ngâm với rượu gạo (loại rượu tốt, trên 40 độ) theo tỷ lệ 1/10 (ví dụ: 50g cá ngựa cần ngâm với 500ml rượu). Ngâm sau 2 tuần là dùng được: Mỗi tối trước khi đi ngủ uống 1 chén con.

Thứ rượu chế như trên gọi là "Hải mã tửu". Theo sách "Hiện đại dưỡng sinh bảo kiện trung dược từ điển": Hải mã tửu có tác dụng bổ thận tráng dương và làm chậm quá trình lão suy. Dùng chữa nam giới dương nuy, tảo tiết, di tinh, tiểu tiện nhiều lần do thận dương hư; người mệt mỏi suyễn thở do thận dương hư; phụ nữ ra nhiều khí hư trắng loãng; chữa vô sinh ở cả nam và nữ.

Nói chung, chỉ cần dùng một vị hải mã ngâm với rượu đã có tác dụng tốt. Nếu sợ có mùi tanh có thể thêm một lượng nhỏ những vị thuốc có mùi thơm như xuyên khung, đương quy, quế, hồi hương, ...

Ngoài ra cũng có thể căn cứ vào chứng trạng cụ thể ở từng người mà bổ sung thêm một số vị thuốc thích hợp.

Lương y HƯ ĐAN