Trái dâu tằm chữa tóc bạc sớm

Hỏi:

Chồng và 3 con tôi đều bị tóc bạc sớm. Tôi có nghe người ta bảo dùng quả dâu chín đen nấu thành cao uống sẽ khỏi hẳn. Rất mong "Thuốc vườn nhà" thông tin cho biết loại quả dâu đó là loại gì? Mua ở đâu? Công thức nấu thành cao và liều lượng dùng như thế nào cho hợp lý? Ngoài ra, tôi làm được 2 kg bột rễ Hà thủ ô đỏ, xin hỏi có cho người nhà dùng được không và dùng như thế nào?

Đỗ Phương Thái, Huyện KonRẫy-Tỉnh Kon Tum

Hỏi:

Tác dụng và cách dùng Hà thủ ô để chữa tóc bạc sớm đã được giới thiệu trên "Thuốc vườn nhà", chị có thể tìm đọc lại để biết rõ hơn. Nay chỉ xin nói về cách chế biến và sử dụng trái dâu.

Trái dâu mà người ta hướng dẫn chị là trái cây dâu tằm - thứ cây dùng lá để nuôi tằm. Cuối mùa xuân đầu mùa hạ trái dâu chín, chị có thể tìm mua trái tươi ở ngoài chợ hoặc ở những nhà có cây dâu, mang về sấy khô hoặc chế thành cao để dùng dần. Ngoài ra chị cũng có thể mua trái dâu khô ở các hiệu thuốc Đông Nam dược nhưng có khi phải hỏi mua vị thuốc "tang thầm" người bán mới biết, vì trái dâu tằm chín trong Đông y gọi là "tang thầm".

Theo Đông y:

    - Tang thầm có vị ngọt, tính hàn, vào 2 kinh Can và Thận. Có tác dụng bổ can ích thận, an thần ích trí, bổ âm huyết, sinh tân chỉ khát, nhuận tràng thông tiện, minh nhĩ mục (thính tai sáng mắt), ô tu phát (đen râu tóc). Từ lâu, Đông y đã sử dụng tang thầm (trái dâu tằm) để chữa tóc bạc sớm do can thận âm hư và thiếu máu.

    - Liều dùng hàng ngày: 15-30g khô hoặc 30-50g tươi. Ăn sống, sắc uống, nấu cao hoặc ngâm rượu.

    - Kiêng kỵ: Người tỳ vị hư hàn, đại tiện nhão hoặc ỉa chảy kiêng dùng độc vị tang thầm (cần phối hợp với các vị thuốc khác).

Cao trái dâu có thể chế biến theo 2 cách, chế riêng hoặc chế với mật ong như sau:

(1) Cao chế riêng gọi là "Tang thầm cao":

    - Quả dâu chín 1-2 kg. Rửa sạch, hong khô, dùng vải màn hoặc gạc bọc lại, vắt lấy nước cốt, đổ vào nồi rộng miệng (không dùng đồ sắt) cô đặc lại thành cao dẻo (cô tới khi dùng dao rạch sâu xuống, hai mép không khép ngay lại với nhau là được). Chờ nguội, cho vào lọ nút kín dùng dần.

    - Ngày dùng 2 lần, mỗi lần 1 thìa cà phê (khoảng 5g), hòa nước ấm uống. Cao này có tác dụng bổ can ích thận, chữa tóc bạc sớm do can thận âm hư, còn có tác dụng chữa bần huyết (thiếu máu) và thần kinh suy nhược.

(2) Cao chế vơi mật ong gọi là "Tang thầm mật cao":

    - Quả dâu chín 500g khô (hoặc 1kg tươi), mật ong 300g. Quả dâu rửa sạch, cho vào nồi, đổ nước ngập trên mặt 2-3cm, đun sôi, sau đó đun nhỏ lửa 30 phút, sắc 2 lần, sau mỗi lần chắt lấy nước cốt; hợp hai nước lại, cô nhỏ lửa cho tới khi đặc lại như mật, thêm mật ong vào trộn đều, đun sôi lại là được. Chờ nguội, cho vào lọ nút kín dùng dần.

    - Mỗi ngày dùng 2 lần, mỗi lần 2 thìa cà phê (khoảng 10g), hòa vào nước ấm uống. Cao này cũng có tác dụng chữa tóc bạc sớm do can thận âm hư. Còn có tác dụng thông nhĩ minh mục (thính tai, sáng mắt), chữa mất ngủ do thần kinh duy nhược, kiện vong (hay quên). Tuy nhiên cần lưu ý không dùng quá liều, vì có thể dẫn tới chảy máu cam. Ngoài ra, người đại tiện lỏng hoặc ỉa chảy không nên dùng.

Vào mùa dâu chín, chị còn có thể tự chế loại xi-rô dâu, để dùng trong gia đình như sau: Trái dâu chín rửa sạch, hong khô. Cho dần dâu vào chiếc bình lớn, trên mỗi lớp trái dâu phủ một lớp đường trắng. Mỗi 1 kg trái dâu cần dùng từ 1-1,5kg đường trắng. Để khỏi bị mốc, có thể cho thêm 30-50ml rượu trắng. Sau khoảng một tháng có thể chắt lấy nước dùng dần. Ngày dùng 2 lần, mỗi lần 20-30ml xi-rô dâu, hòa với nước đã đun sôi uống.

Lương y HƯ ĐAN