Diếp cá chữa hội chứng thận hư

Hỏi:

Tôi bị thận hư đã nhiều năm, nước tiểu nhiều đạm, uống nhiều tân dược và đông dược, tốn nhiều tiền mà bệnh chỉ tạm ổn định. Gần đây, nghe có người nói, rau diếp cá (lá giấp) có thể sử dụng chữa chứng thận hư. Đề nghị "Thuốc vườn nhà" cho biết, lời mách trên có đáng tin cậy hay không?

Trần Minh, Thanh Khê, Đà Nẵng

Đáp:

Diếp cá có tên là "cây lá giấp", "ngư tinh thảo", ... tên khoa học là Houttuynia cordata Thunb., thuộc họ Lá giấp (Saururaceae).

Ngoài tác dụng dùng làm rau ăn, còn có thể dùng để chữa bệnh. Trong Đông, rau diếp cá đã được sử dụng từ khoảng 2000 năm về trước và trong sách thuốc Đông y hiện đại, diếp cá được xếp được xếp trong loại thuốc "lương huyết tiêu độc" (mát máu, tiêu độc).

Theo Đông y: Ngư tinh thảo các có vị cay, tính lạnh; vào các kinh Thủ thái âm Phế và Túc quyết âm Can. Có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi thủy tiêu thũng. Dùng chữa chứng ho do phế nhiệt, phế ung, thủy thũng, nhiệt lị, bạch đới, mụn nhọt, ...

Các kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy, rau diếp cá có một số tác dụng chủ yếu như sau:

    1. Kháng vi-rút: Kết quả thí nghiệm ngoài cơ thể người cho thấy, diếp các có tác dụng ức chế đối với nhiều loại vi-rút; có khả năng kìm hãm tác dụng gây bệnh của echovirus. Tinh dầu diếp cá, dùng dưới dạng thuốc tiêm, thuốc uống hay thuốc nhỏ mũi, đều có tác dụng phòng ngừa vi-rút cúm ở mức độ nhất định. Nước cất diếp cá có tác dụng ức chế đối với Herpes simplex virus (HSV) và HIV.

    2. Đối với vi khuẩn gây bệnh khác: Rau diếp cá tác dụng ức chế đối với nhiều loại vi khuẩn, như tụ cầu vàng, liên cầu khuẩn tan huyết, phế cầu khuẩn, trực khuẩn lao, trực khuẩn bạch hầu, trực khuẩn coli, trực khuẩn lỵ, ...

    3. Tác dụng kháng viêm: Nghiên cứu thực nghiệm cho thấy, rau diếp cá có tác dụng kháng viêm đối với động vật thí nghiệm.

    4. Đối với hệ thống miễn dịch: Nước sắc diếp cá, cũng như thuốc chế từ một số hoạt chất trong diếp cá có tác dụng tăng cường khả năng diệt khuẩn của bạch cầu và của đại thực bào.

    5. Một số tác dụng khác: Còn có tác dụng lợi niệu, cầm ho (trấn khái) và cầm suyễn (bình suyễn).

Chú ý: Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy, rau diếp cá có độc tính rất thấp. Tuy nhiên, khi sử dụng cũng nên lưu ý một số cảnh báo của người xưa: Diếp cá có tính hàn (lạnh), nên dùng quá nhiều sẽ hao tổn tinh tủy và dương khí, có thể sinh ra suyễn thở. Ngoài ra, người thể tạng hư hàn cần kiêng sử dụng. Danh y Đào Hoằng Cảnh còn nhận định: Ngư tinh thảo không có lợi đối với chân, trẻ nhỏ ăn nhiều rau diếp cá sẽ thấy đau chân khi đại tiểu tiện (tham khảo).

Trở lại câu hỏi về tác dụng của rau diếp cá đối với chứng thận hư: Hội chứng thận hư (nephrotic syndrome) là chứng bệnh có liên quan trực tiếp, hoặc gián tiếp, với khả năng lọc protein (chất đạm) trong huyết tương, qua màng lọc của tiểu cầu thận, khiến một lượng lớn protein bị mất đi cùng với nước tiểu. Vì vậy, tiêu chuẩn xác định chủ yếu là Protein niệu cao và Protein huyết thấp.

Sử dụng rau diếp cá để chữa Hội chứng thận hư, là một kinh nghiệm đã lưu truyền ở Trung Quốc từ nhiều năm trước và đã được ghi chép trong nhiều tài liệu, như tạp chí "Thượng Hải trung y dược học" và các sách khác. Hiện tại, trên các website tiếng Hoa về sức khỏe và thảo dược, cũng thường thấy nói đến kinh nghiệm này.

Cách áp dụng cụ thể như sau: Dùng diếp cá khô 100-150g, hãm với 1000ml nước sôi trong khoảng 30 phút; chia ra uống thay trà trong ngày; liên tục 3 tháng (1 liệu trình); sau 1 liệu trình, cần đi xét nghiệm nước tiểu và máu; sau đó tùy theo tình hình cụ thể có thể uống tiếp một vài liệu trình nữa.

Lương y HUYÊN THẢO