Vận Khí năm Đinh Dậu 2017 và "Sức khỏe, Bệnh tật"

Theo thông lệ, cứ mỗi dịp Tết đến Xuân về, "Thuốc vườn nhà" lại tiến hành tính toán và đề xuất một số dự báo về tình hình thời tiết khí hậu và bệnh tật theo Vận Khí học, để cùng chiêm nghiệm, đồng thời chuẩn bị những biện pháp dự phòng và chữa trị bệnh tật hữu hiệu.

• Dự báo chung toàn năm:

Năm Vận Khí Đinh Dậu khởi đầu từ ngày Đại hàn 20/01/2017 và kết thúc vào trước ngày Đại hàn 20/01/2018.

"Ngũ Vận" là sự vận hành và biến hóa của 5 loại khí: Mộc, Hỏa, Thổ, Kim, Thủy; đó là những nhân tố chủ yếu, tác động tới sự biến động của khí hậu trên mặt đất.

"Lục Khí" là sự vận động biến hóa của 6 loại khí: Phong, Hàn, Thử, Thấp, Táo, Hỏa; đó là những nhân tố chủ yếu, ảnh hưởng tới sự biến động của khí hậu trên không trung.

"Vận Khí" là tổ hợp của "Ngũ Vận" và "Lục Khí". "Ngũ vận" và "Lục khí" luôn biến đổi, luân chuyển hàng năm. Mỗi năm có một Vận chủ quản gọi là "Tuế vận" và một Khí chủ sự gọi là "Tuế khí".

Đối với năm Đinh Dậu 2017:

- Tuế Vận: Theo nguyên tắc "Thiên can thống vận", năm Đinh Dậu Thiên can là "Đinh". "Đinh" là "âm mộc". Dương hữu dư, âm bất cập. Nên Tuế vận là "Mộc vận bất cập". Theo nguyên lý tương sinh tương khắc của Ngũ hành, Kim khắc Mộc. Kim khí khắc chế (thắng) Mộc khí, nên toàn năm Kim khí thiên thịnh. Kim chủ táo (khô háo), nên toàn năm táo khí thiên thịnh (độ ẩm không khí thấp).

- Tuế Khí: Theo nguyên tắc "Địa chi thống khí". Năm Đinh Dậu địa chi là "Dậu". Dương minh Táo kim thiên, chủ quản khí hậu nửa đầu năm. Thiếu âm Quân hỏa tại tuyền, chủ quản khí hậu nửa năm cuối.

Tóm lại, do Mộc vận bất cập, nên táo khí thiên thịnh, khí hậu khô hanh, độ ẩm và lượng mưa tương đối thấp. Nửa năm đầu Dương minh Táo kim tư thiên, táo khí thiên thịnh, nên nửa năm đầu khí hậu càng khô háo hơn. Nửa năm cuối, Thiếu âm Quân hỏa tại tuyền, hỏa khí thiên thịnh, nửa năm cuối khí hậu lại ấm hơn bình thường. Kết hợp "Vận" và "Khí", Táo khí và Hỏa khí là đặc trưng chủ yếu của khí tượng toàn năm.

Khí hậu hàng năm biến đổi một cách bình hòa hay đột ngột tùy thuộc vào quan hệ Ngũ hành sinh khắc giữa "Vận" và "Khí": Vận sinh khí gọi là Tiểu nghịch (小逆); Vận khắc khí gọi là Bất hòa (不和); Khí sinh vận gọi là Thuận hóa (顺化); Khí khắc vận gọi là Thiên hình (天刑).

Năm Đinh Dậu có Tuế vận = Mộc vận. Khí Tư thiên = Dương minh táo kim. Kim khắc Mộc = Khí khắc Vận, do đó Đinh Dậu là một năm "Thiên hình". Khí hậu thường đột biến, tật bệnh phát sinh tương đối nhiều.

• Dự báo theo từng giai đoạn:

Theo quy tắc "Sinh giả, khắc giả vi thịnh; Bị sinh, bị khắc giả vi suy".

Năm Đinh Dậu Tuế vận là Mộc, Tuế khí là Kim. Theo quy luật tương sinh tương khắc của Ngũ hành, Kim khắc Mộc, nghĩa là Tuế khí khắc Tuế vận. Vận Khí học gọi đó là "Khí  thịnh Vận  suy", cho nên khi phân tích, dự báo về tình hình khí hậu và tật bệnh trong từng giai đoạn, chủ yếu căn cứ vào Lục Khí, Ngũ vận chỉ đóng một vai trò bổ trợ.

Các giai đoạn của Lục khí trong năm Đinh Dậu

1. Sơ khí: Từ Đại Hàn (20/01/2017) đến Xuân Phân (20/03/2017)

"Chủ khí" = "Quyết âm phong mộc", "Khách khí" = "Thái âm thấp thổ".

"Mộc" khắc "Thổ" = "Chủ khí khắc "Khách khí" = "nghịch" trong "bất tương đắc".

Nhưng nửa năm đầu Dương minh táo kim tư thiên, Kim của Tư thiên khắc Mộc của Chủ khí. Chủ khí bị khắc chế, không còn đủ khả năng tương khắc Khách khí. Do đó "bất tương đắc" chuyển thành "tương đắc", "nghịch" biến thành "thuận".

Kết cục là khí hậu giai đoạn này tương đối bình thường, bệnh tật tương đối ít phát sinh.

2. Nhị khí: Từ Xuân Phân (20/03/2017) đến Tiểu Mãn (21/05/2017)

"Chủ khí" là "Thiếu âm quân hỏa", "Khách khí" là "Thiếu dương Tướng hỏa".

Tướng hỏa (Khách) ở trên, Quân hỏa (Chủ) ở dưới. Tướng ở trên, Quân ở dưới (Tướng ở trên Vua) = "nghịch".

Khí hậu dị thường, bệnh tật phát sinh tương đối nhiều.

3. Tam khí: Từ Tiểu Mãn (21/05/2017) đến Đại Thử (22/07/2017)

"Chủ khí" = "Thiếu dương Tướng hỏa", "Khách khí" = "Dương minh Táo kim".

"Hỏa" khắc "Kim" = "Chủ" khắc "Khách" = "nghịch" trong "bất tương đắc".

Nhưng nửa năm đầu Dương minh Táo kim tư thiên, Kim của khách khí được Kim của Tư thiên bổ trợ, nên đủ sức để chống lại sự tương khắc của Tướng hỏa. Nhờ vậy, "bất tương đắc" chuyển thành "tương đắc", "nghịch" biến thành "thuận".

Kết cục là khí hậu giai đoạn này trở nên bình thường, bệnh tật tương đối ít phát sinh.

4. Tứ khí: Từ Đại Thử (22/07/2017) đến Thu Phân (23/09/2019)

"Chủ khí" = "Thái âm thấp thổ", "Khách khí" = "Thái dương Hàn thủy".

"Thổ" khắc "Thủy" = "Chủ khắc "Khách" = "nghịch" trong "bất tương đắc.

Khí hậu dị thường; bệnh tật phát sinh tương đối nhiều.

5. Ngũ khí: Từ Thu Phân (23/09/2017) đến Tiểu Tuyết (22/11/2017)

"Chủ khí" = "Dương minh táo kim", "Khách khí" = "Quyết âm Phong mộc".

"Kim" khắc "Mộc" = "Chủ khí" khắc "Khách khí" = "nghịch" trong "bất tương đắc".

Nhưng nửa năm cuối Thiếu âm Quân hỏa tại tuyền, Hỏa khí của tại tuyền khắc chế Kim khí của Chủ khí, làm nó suy yếu, không còn đủ sức để khắc chế Khách khí. Nhờ vậy, "bất tương đắc" chuyển thành "tương đắc", "nghịch" biến thành "thuận".

Kết cục là khí hậu giai đoạn này trở nên bình thường, bệnh tật tương đối ít phát sinh.

6. Chung khí: Từ Tiểu Tuyết (22/11/2017) đến Đại Hàn (20/01/2018):

"Chủ khí" = "Thái dương Hàn thủy", "Khách khí" = "Thiếu âm Quân hỏa".

"Thủy" khắc "Hỏa" = "Chủ" khắc "Khách" = "nghịch" trong "bất tương đắc".

Nhưng nửa năm cuối Thiếu âm Quân hỏa tại tuyền, Hỏa khí của tại tuyền bổ sung cho Hỏa khí của Khách khí; Khách khí thịnh lên, nên đủ sức kháng cự lại với sự tương khắc của Chủ khí. Như vậy, "bất tương đắc" chuyển thành "tương đắc", "nghịch" biến thành "thuận".

Kết cục là khí hậu giai đoạn này trở nên bình thường, bệnh tật tương đối ít phát sinh.

Phân tích bảng trên ta thấy, có 2 giai đoạn cần chú ý đặc biệt.

Một là giai đoạn thuộc Nhị khí, từ Xuân Phân (20/03/2017) đến Tiểu Mãn (21/05/2017): "Chủ khí" và "Khách khí" đều là Hỏa khí. Khí hậu ôn nhiệt dị thường. Trong giai đoạn này cần đặc biệt chú ý dự phòng các bệnh "ôn nhiệt", như đơn độc, sởi, phong chẩn, tinh hồng nhiệt, ... Ăn uống cần hạn chế những thứ cay nóng, chớ uống nhiều rượu bia. Những người có thể chất "Âm hư hỏa vượng" nên dùng sinh địa, mạch môn và huyền sâm, sắc uống thay trà; hoặc cũng có thể sử dụng "tam đậu thang", dùng đậu xanh, đậu đen và đậu đỏ sắc lấy nước uống.

Hai là giai đoạn thuộc Tứ khí, từ Đại Thử (22/07/2017) đến Thu Phân (23/09/2019): "Chủ khí" = "Thái âm thấp thổ", "Khách khí" = "Thái dương Hàn thủy". Khí hậu dị thường. Thấp khí và Hàn khí đều là âm khí. Hai loại âm khí kết hợp, mới cuối Hạ đầu Thu mà khí tượng đã mát mẻ dị thường. Cần chú ý đề phòng các chứng bệnh hàn thấp. Những người có thể chất thuộc loại "Dương hư" cần chú ý phòng bị cảm hàn, phong hàn thấp tý. Cần áp dụng các biện pháp ôn bổ, theo sự chỉ dẫn của thầy thuốc chuyên khoa.

Lương y THÁI HƯ