Trắc bách diệp - "Mỹ phẩm thiên nhiên" được sử dụng từ thời xa xưa

Hỏi:

Tôi đọc báo thấy nói vị thuốc "Bá tử nhân" có tác dụng chống rụng tóc, làm cho tóc dày và mượt. Rất mong "Mỹ phẩm từ thiên nhiên" cho biết, cây bá tử nhân thường mọc ở đâu hoặc có thể tìm mua ở đâu, cách sử dụng cụ thể như thế nào?

Nguyễn Thị Mến, Đông Hưng, Thái Bình

Đáp:

"Bá tử nhân" không phải là cây, mà là "hạt" của cây "trắc bách diệp" - một loại cây rất quen thuộc. Do có dáng đẹp và quanh năm xanh tốt nên thường được trồng làm cảnh ở nhiều vườn hoa, công sở, ven đường phố, ...

Lá và hạt trắc bách diệp là những "Mỹ phẩm thiên nhiên" được sử dụng từ thời xa xưa. Lá có thể hái quanh năm nhưng tốt nhất từ tháng 9 đến tháng 11 (hái cả cành, cắt bỏ cành to, phơi khô trong bóng mát). Quả thu hái vào các mùa thu - đông, phơi quả cho khô, xát bỏ vỏ ngoài, lấy nhân phơi trong bóng mát cho khô, sẽ được vị thuốc "bá tử nhân".

Theo Đông y: Lá trắc bách diệp có vị đắng, chát, hơi lạnh; có tác dụng lương huyết (mát máu), sát trùng, cầm máu, làm đen râu tóc, ... Hạt trắc bách diệp (bá tử nhân) có vị ngọt, tính bình; có tác dụng dưỡng tâm an thần, nhuận tràng, thông tiện, giải độc, trừ ban.

Về tác dụng làm đẹp, sách Nhật Hoa Tử Bản thảo viết: Bá tử nhân có tác dụng bổ âm, dưỡng huyết, làm da mịn, khiến râu tóc đen mượt.

Xin giới thiệu một số cách sử dụng tương đối đơn giản:

(1) Chống rụng tóc:

    • Cách thứ nhất: Lá trắc bách diệp tươi giã nát, cho vào hũ, đổ ngập rượu 60 độ trên mặt lá 2-3cm, ngâm trong khoảng 7-10 ngày, chắt lấy nước thuốc bôi và xát nhẹ lên những chỗ da bị rụng tóc, ngày bôi 3 lần. Nói chung sử dụng khoảng một tháng thấy rõ tác dụng. Với người bình thường, thuốc này có tác dụng phòng rụng tóc, giúp cho tóc mọc dày và mượt hơn.

    • Cách thứ hai: Hái lá trắc bách diệp, phơi trong bóng râm cho khô, nghiền thành bột mịn, trộn đều với dầu vừng, bôi lên những chỗ bị rụng tóc, mỗi ngày bôi 3-4 lần, liên tục trong khoảng 1 tháng. Ngoài tác dụng chữa rụng tóc còn có tác dụng chữa trốc đầu.

(2) Sạch gầu, chống ngứa: Lá trắc bách diệp tươi 100g, hồ đào (hạt óc chó) 7 hạt, lê 1 quả, kha tử 5 quả, tất cả giã nát với một ít nước sạch (có thể bảo quản trong tủ lạnh dùng dần). Mỗi buổi tối trước khi đi ngủ dùng khăn thấm nước cốt xát đều lên da đầu, sáng dậy gội sạch bằng nước ấm.

Lương y HUYÊN THẢO