Tác dụng chữa bệnh của Xơ mướp

Hỏi:

Tôi nghe một số người nói, xơ mướp cũng là một vị thuốc chữa bệnh. Tôi mạnh dạn viết thư này, mong được "Thuốc vườn nhà" thông tin cho biết, có đúng xơ mướp cũng có thể dùng để chữa bệnh hay không? Nếu đúng thì dùng chữa bệnh gì, và cách sử dụng như thế nào?

Dương Thị Mai Anh, Hà Tĩnh

Đáp:

Xơ mướp là một vị thuốc đã được sử dụng trong dân gian và Đông y từ rất lâu đời. Trong các sách thuốc Đông y hiện đại, "xơ mướp" với tên gọi là "ty qua lạc", được xếp trong nhóm các vị thuốc chữa trị phong thấp.

Để có vị thuốc "ty qua lạc", khi quả mướp già, vỏ đã vàng, phần thịt quả bên trong đã khô, thì hái về. Loại bỏ vỏ ngoài, thịt quả và hạt; rửa sạch, phơi hoặc sấy khô. Khi sử dụng thái thành từng đoạn, thường dùng sống, có khi sao vàng hoặc sao đen.

Theo Đông y: Ty qua lạc có vị ngọt, tính bình; vào 3 kinh Phế, Vị và Can. Có tác dụng hoạt huyết, trừ phong, thông kinh lạc. Thường dùng chữa phong thấp khớp xương đau nhức, gân mạch co rút, da thịt tê dại, đòn ngã sưng đau, ngực sườn tê đau, sản phụ tắc sữa, sưng vú và đại tiện ra máu.

Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy: Đối với hệ thần kinh trung ương, xơ mướp có tác dụng an thần, giảm đau; đối với hệ hô hấp, xơ mướp có tác dụng chống ho, trừ đờm, bình suyễn; ngoài ra, xơ mướp còn có tác dụng chống viêm, bảo vệ tế bào gan, điều tiết miễn dịch và chống dị ứng.

Trên thực tế, xơ mướp thường được sử dụng để chữa trị một số chứng bệnh như sau:

    (1) Chữa ngực sườn đau tức, da khô ngứa: Dùng xơ mướp 8g, tang chi (cành dâu tằm) 12g; sắc nước uống.

    (2) Chữa sốt âm dai dẳng: Dùng xơ mướp 8g, kim ngân hoa 10g; sắc nước uống thay trà trong ngày.

    (3) Chữa ho nhiều đờm do phế nhiệt: Dùng xơ mướp 8g, qua lâu 10g; sắc nước uống thay trà trong ngày.

    (4) Chữa viêm phế quản, suyễn thở: Dùng xơ mướp 8g, tang bì (vỏ rễ dâu tằm) 12g, hạnh nhân 8g; sắc với 300ml sữa đậu nành trong 30 phút; chia ra 2 lần uống trong ngày.

    (5) Chữa chân đau, gối yếu: Dùng xơ mướp 8g, ngưu tất 10g; sắc nước uống trong ngày.

    (6) Chữa đại tiện xuất huyết: Xơ mướp thiêu tồn tính (bên ngoài cháy đen bên trong vẫn giữ nguyên màu thuốc); tán thành bột, mỗi lần uống 2g, ngày 3 lần.

Lương y HƯ ĐAN