Nhân trần giảm béo, chữa rối loạn lipid máu

Hỏi:

Là độc giả thường xuyên của thuocvuonnha.com, tôi rất ấn tượng với chuyên mục "Thuốc vườn nhà", vì nhiều bài thuốc trong đó tôi đã sử dụng hoặc giới thiệu cho người khác dùng đều mang lại hiệu quả thiết thực. Xin cảm ơn "Thuốc vườn nhà" đã mang lại cho mọi người nhiều thông tin bổ ích. Tôi năm nay đã ngoài năm mươi tuổi. Kiểm tra sức khỏe định kỳ bác sĩ kết luận: Rối loạn lipit máu, gan nhiễm mỡ và hàm lượng cholesterol cao. Có người khuyên tôi nên sử dụng nhân trần thay nước uống hàng ngày có thể giảm cân, tiêu mỡ máu và có lợi cho gan. Nhưng tôi chưa dám áp dụng. Nay xin được hỏi: Cây nhân trần có tác dụng gì? Có thể dùng nhân trần để giảm béo, tiêu mỡ, trị bệnh gan nhiễm mỡ hay không? Dùng như thế nào? Có thể dùng thường xuyên thay nước uống hay không?

Nguyễn Trọng Hữu, Nhơn Trạch, Đồng Nai

Đáp:

• Trước hết xin nói về tác dụng của cây nhân trần:

Theo Đông y: Nhân trần có vị đắng, cay, khí (tính ) hơi lạnh; vào 4 kinh Tỳ, Vị, Can và Đởm. Có tác dụng thanh nhiệt, trừ thấp, thoái hoàng (chữa vàng da). Chủ trị các chứng hoàng đản (viêm gan vàng da), sỏi mật, bệnh thấp nhiệt (nhiễm trùng), ghẻ, mụn nhọt lở loét. Dân gian thường dùng nhân trần cho phụ nữ sau khi sinh đẻ uống để giúp ăn ngon cơm, mau hồi phục cơ thể. Còn dùng làm thuốc chữa sốt, ra mồ hôi, thông tiểu tiện, chữa bệnh vàng da, bệnh gan. Trong thú y, người ta dùng chữa bệnh trâu bò ỉa cứt trắng. Ngày dùng 4-6g, có khi tới 20g dưới hình thức thuốc sắc, xirô, thuốc pha hay thuốc viên.

Một số bài thuốc thường sử dụng nhân trần:

    (1) Chữa viêm gan: Nhân trần 20g, chi tử (dành dành) 12g, đại hoàng 4g, nước 800ml, sắc còn 250ml chia 3 lần uống trong ngày. Dùng chữa viêm gan kèm theo sốt, vàng da, ra mồ hôi ở đầu mà người không có mồ hôi, miệng khô, tiểu tiện khó khăn, bụng đầy.

    (2) Chữa viêm túi mật: Dùng nhân trần 20g, bồ công anh 15g, nghệ vàng 10g, sắc nước uống trong ngày.

    (3) Chữa giun chui ống mật: Nhân trần 20g, sắc nước uống; nếu có nhiễm trùng, thêm kim ngân hoa 10g, bồ công anh 10g, liên kiều 8g, cùng sắc uống.

• Các kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy, nhân trần có một số tác dụng sau:

    - Nước sắc nhân trần có tác dụng lợi mật - tăng cường tiết mật và bài tiết mật; 6,7 - dimethoxycoumarin là chất có tác dụng lợi mật chủ yếu trong nhân trần. Nếu phối hợp nhân trần với chi tử, tác dụng lợi mật sẽ tăng lên.

    - Có tác dụng bảo vệ tế bào gan, chống nhiễm độc carbon tetrachlonde.

    - Có khả năng ức chế mạnh đối với nấm gây bệnh ngoài da; vi khuẩn lao, trực khuẩn coli, trực khuẩn lỵ, tụ cầu vàng, não mô cầu và vi-rut cúm; còn có tác dụng diệt xoắn khuẩn; tăng hấp thu thuốc gentamycine, nên có thể nâng cao hiệu quả điều trị của thuốc.

    - Đối với hệ tim mạch: Nước sắc nhân trần có tác dụng hạ lipid huyết, làm giãn động mạch vành và hạ huyết áp.

• Sử dụng nhân trần để chữa trị rối loạn lipid máu và các bệnh liên quan, là kinh nghiệm mới dựa vào những kết quả nghiên cứu hiện đại. Theo một thông báo trên "Trung y tạp chí", bác sĩ Dương Tùng Niên đã cho bệnh nhân uống nước sắc nhân trần thay trà trong vòng 1 tháng. Theo dõi 82 ca, kết quả cho thấy: Hàm lượng cholesterol hạ bình quân 42,4mg, tỷ lệ hạ bình quân 14,3%.

Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy nhân trần có độ độc rất thấp. Do đó bạn có thể thử sử dụng nhân trần để giảm béo, tiêu mỡ, trị bệnh gan nhiễm mỡ, theo cách: Hàng ngày dùng 8-12g nhân trần sắc nước uống thay trà trong ngày. Tuy nhiên, cần có sự theo dõi và giám sát của thầy thuốc chuyên khoa.

Lương y HƯ ĐAN